‘Als je naar roem of rijkdom verlangt, zal God het je geven maar je zult nooit voldaan zijn.
Het Koninkrijk van bewustzijn is een eenheid
en totdat je die eenheid ervaart in zijn totaliteit, zal je nooit tevreden zijn.
God schenkt je nu en dan een beetje van zijn vreugde om je ontevredenheid levend te houden,
want zonder die ontevredenheid zal je je nooit verder ontwikkelen.
Jij, een onsterfelijk kind, kan je nooit thuis voelen in het rijk van de dood,
noch zal God je toestaan om daar te verblijven.
Onthoud dat de zielenpijn die je ervaart het begin is van een ontwaken in bewustzijn.’
(Shri Anandamayi Ma)

Met een beetje bespiegeling en voorstellingsvermogen, kunnen we de eerste zin van dit citaat van Shri Anandamayi Ma door talrijke andere voorbeelden vervangen. Voor deze beschouwing vervangen we 'roem en rijkdom' door 'met of zonder partner'.

Verlangen
Is het verlangen om met een partner te zijn, in ons systeem ingebouwd? Waarschijnlijk wel. Als je er vanuit een biologisch oogpunt naar kijkt hebben we een partner nodig om ons voort te planten. Je hoeft niet diep te kijken om te zien dat het hele bestaan verlangt naar zijn aanvullende helft om zich te reproduceren. Als we open kijken als een kind dat zonder vooroordelen en vol ontzag en verbazing is, moeten we wel doordrongen worden van een geweldige intelligentie die door alles heen speelt. Wees alleen maar getuige van alles wat verschijnt en weer verdwijnt, in alle seizoenen, in alle verschijningsvormen. Gaat het ons bevattingsvermogen niet te boven, deze pracht van vormen en gedaantes?

Dit alles voedt zichzelf van zichzelf in een eindeloze cyclus van ritme en rijm als één gedicht. Alles is met alles getrouwd. Het lijkt één grote familie te zijn met dezelfde familienaam: ‘God’, of als je wilt ‘bewustzijn’. We kunnen de gezinsleden van die familie bij vele namen noemen, maar God is ÉÉN en draagt geen naam en tevens alle namen. We zouden ook kunnen zeggen: bewustzijn is bewustzijn, ongeacht hoeveel namen we bedenken voor de verschillende verschijningsvormen. Als we ons identificeren met een bepaald lid van deze Ene familie, als we naar een losstaand idee grijpen, als we een gevoel van afscheiding creëren, creëren we dan niet meteen een zielenpijn van iets of iemand 'missen'? Is het ooit mogelijk om het geheel in een gedeelte te vinden als aparte entiteit en ons daarmee werkelijk tevreden te voelen? We hebben een voorstelling van een ideale versmelting met een geliefde. Als we eenmaal samen zijn, zullen we voor altijd gelukkig zijn als een stel/familie... We houden van de privacy van het gezin als afgescheiden unit. Of we hebben het idee dat we uit een intieme relatie moeten blijven, we zijn erg gesteld op onze onafhankelijkheid, we houden van vrijheid. Is het mogelijk om werkelijk tevreden te zijn als we welke notie van afscheiding dan ook maken? Het is waarschijnlijk dat we urenlange emotionele buien en discussies hebben in een poging om ideeën te laten samenvallen en op die manier vrede en vervulling te vinden.
ShantiMayi zei eens in een interview (terwijl ze haar ogen met haar handen bedekte),
"Het is God die net doet of Hij niet ziet." Wat niet is gezien, is dat het ultieme huwelijk, de eenheid en intieme liefdesaffaire onverdeeld in het eeuwige NU is. Liefde is Liefde en is per definitie ondeelbaar; liefde is als ruimte. Liefde is ‘inclusief’ en niet ‘exclusief’ en van nature allesdoordringend. Als we diep genoeg kijken zien we dat echtscheiding niet werkelijk mogelijk is. Is het niet het verlangen naar eenheid, het Godsverlangen, het eeuwig rusten in de armen van ‘De Geliefde’ dat ons eigenlijk voortdrijft?

Ik ben hier!
"Het is God die net doet of Hij niet kan zien." Dit lijkt op 'verstoppertje', zoals kinderen dat spelen. Het doet zeker aan een spelletje denken. Het is het spel van bewustzijn; 'verstoppen' zet de beweging van 'zoeken' in gang. Het idee van 'de ander' is ontstaan ter wille van Gods spel. De ‘ik en de ander’-gedachte is geboren, God is vergeten of wordt buiten onszelf geplaatst en we denken dat we helder zien want we zijn toch immers niet blind? Een sprong van het oog dat het ÉÉN in alles ziet, naar de twee ogen van het fysieke lichaam die verschijningsvormen als afgescheiden delen beschouwen, is zo gemaakt. Het is een ommekeer van 180 graden die goed is voor een eeuwenlange zoektocht. Het doet me denken aan een voorval met een van mijn dochters toen ze heel jong was. Ze stond voor me met haar handen voor haar ogen en verklaarde: "Ik ben weg." Ik begon overal te zoeken terwijl ik haar naam riep: "Sacha, waar ben je?" Ik keek in de planten, onder het kleed, zocht in alle hoeken van de kamer. Ik keek zelfs in haar mond. Ze giechelde van plezier om mijn speurtocht. Toen ik net deed of ik wanhopig werd, riep ik hard: "Oh God, ik kan je niet vinden!" Ze deed haar handen van haar ogen en zei: “IK BEN HIER!"

Goddelijke ontevredenheid
Als we deze kleine anekdote nu omzetten naar onze 'volwassen' manier van het spelletje spelen, is het dan niet zo dat we in een liefdesrelatie, of het tegenovergestelde, in alleen-zijn, het meeste zoeken, het meeste verlangen en het meeste missen wezenlijk voldaan te zijn? Onze romans, liedjes, films, drama's van aantrekken en afstoten, staan wereldwijd vol van teksten en verhaallijnen waarvan de basis is: "Mijn liefste, ik heb je zo nodig". Ik herinner me een tekst die me het meest deed glimlachen, hij ging zo: "Ik kan geen bevrediging vinden en ik probeerde en probeerde..." (Rolling Stones: I can get no satisfaction). We zullen ons nooit echt thuis voelen zolang we kijken met een opgedeelde blik. We zullen altijd het gevoel hebben dat we 'iets missen', ondanks dat de huwelijksreis zo mooi is, een dinertje bij kaarslicht heel romantisch, seks zo gepassioneerd, of het vermijden van relaties zo veilig. Zelfs onze intense band met de kat of de hond mag zo'n trouw gezelschap lijken, maar ten diepste is er dat knagende gevoel van eenzaamheid. Zelfs de nieuwe auto, het grotere huis, en de succesvolle carrière kunnen niet werkelijk voldoen.
Dit heet 'Goddelijke ontevredenheid' en dit houdt het zoeken, de ontwikkeling gaande.

‘Jij, een onsterfelijk kind, kan je nooit thuis voelen in het rijk van de dood,
noch zal God je toestaan om daar te verblijven’.

Door genade voelen we ons volkomen uitgeput (burnout).
Door genade stoppen we 'de ander' en de omstandigheden te beschuldigen.
Door genade krijgen we notie van het telkens in cirkels ronddraaien, hetzelfde ‘drama' eindeloos herhalend, telkens opnieuw.
Door genade willen we ons werkelijk vrij maken en gaan doorzien....

Hier is het keerpunt, de ommekeer van de reis. Wat bevrijden we en wat gaan we doorzien?

‘Onthoud dat de zielenpijn die je ervaart het begin is van een ontwaken in bewustzijn.’

Er is een uitdrukking die we vaak gebruiken voor de zielenpijn die we ervaren: 'Een gebroken hart'. Als we beter kijken, is het dan werkelijk het hart dat breekt? Waarom voelt dat zo echt? Het leven ontvouwt zich zoals het doet en speelt zich niet af volgens onze verwachtingspatronen. Keer op keer worden we gedwongen om onze (vaak overgeërfde) concepten te doorzien. Ook concepten met betrekking tot 'liefde en vriendschap'. Alle concepten die gebaseerd zijn op identificaties met 'ik, mij en het mijne' zullen vragen om in het licht van helderheid gehouden te worden. Concepten die ons vertellen hoe te slagen of wanneer we een mislukkeling zouden zijn, concepten die hardnekkige principes inhouden. Concepten zullen verdampen en hun grip verliezen in dat licht, beperkingen worden afgepeld. Het lijkt op vaarwel zeggen tegen een vertrouwde wereld, hoe het had kunnen zijn, hoe het had moeten zijn volgens onze ideeën. Ons hart is 'gebroken' als onze verwachtingspatronen niet tegemoet gekomen worden en ons teleurgesteld achterlaten. We zijn de controle kwijt die we ooit dachten te hebben. Het mag geleken hebben of deze concepten ons dienden en ons veiligheid gaven, maar in feite verhindert identificatie met concepten, met vastgeroeste ideeën, ons naar de stem van het hart te luisteren, onze intuïtie te volgen en open te staan voor het leven zelf in al zijn mogelijkheden. Tijden van wanhoop brengen ons de uitgelezen mogelijkheid om uit onze cocon van de zogenaamde comfortzone te breken en tot ‘inkeer’ te komen, naar binnen te keren. We worden gedwongen om diep te gaan kijken en een ander geluid te horen, eerst als een fluistering, heel subtiel en als we die stem onderkennen, steeds luider: het is de stem van God of Het Éne. Dát wat naamloos is en onmiskenbaar vanuit de stilte van het hart spreekt, de innerlijke stem. De stem die spreekt ‘van huis uit’, vanuit het ondeelbare.

Alle situaties en ervaringen in het leven zijn een oproep tot ontwaken. Goed beschouwd zijn ze een geschenk. We worden terug naar huis getrokken, in de richting van de Ware Geliefde.

'Wrijving behoort tot het pad, maar eigenlijk is iedereen in zijn eigen huis.
Niet iedereen heeft hetzelfde pad.
Zelfs in één familie heeft elk kind een andere gezindheid.
Spirituele zoekers zijn elk gevormd op unieke wijze,
Maar een ieder zal door de poort van waarheid moeten.’
(Shri Anandamayi Ma)

Oh geliefde, waar ben je?
De vraag 'Wie ben ik werkelijk' is gedoemd om op te duiken. Sommigen gaan verlangen naar een Meester, een wijze gids, zoals iemand die concertpianist wil worden een goede leermeester zoekt. Die Meester zal herkend worden door ons hart als het verlangen daarnaar groot genoeg is. De liefde van de Meester is onvoorwaardelijk en grenzeloos van nature. De liefde van de Meester inspireert en zal ons aanmoedigen om langzaam en zachtjes onze handen van de ogen te nemen.

Een koppel vroeg ShantiMayi om hun huwelijk in te zegenen. Er werd een datum en plaats afgesproken op een heilige plek aan de rivier de Ganges, mooi en romantisch. Er waren veel mensen bij betrokken om de plek zelfs nog mooier te maken. Er werd kleurrijke zijde uitgespreid, vele bloemen decoreerden het tafereel. Een enorme mandala, gemaakt met gekleurde bonen in allemaal verschillende vormen maakte de voorbereiding voor de inzegeningsceremonie compleet. De hele atmosfeer ademde liefde en zorg. ShantiMayi verscheen in een witte zijde sari, stralender dan ooit. We werden allemaal in de perfecte droomachtige stemming gebracht. Op het moment van de inzegening, vormden we een cirkel rond de mandala. De bruid en bruidegom stonden naast ShantiMayi.
Toen keerde ShantiMayi zich naar het paar en sprak:

"Ik kan jullie niet trouwen. Ik kan jullie alleen trouwen met God.
Ik wens dat zij God in hem vindt en dat hij God in haar vindt."

We pakten allemaal een stukje van het laken dat onder de mandala lag en vouwden het naar het midden zodat de vorm vernietigd werd en zongen de mantra: Om purnamadah purnamidam*. De mantra van grote en diepzinnige herinnering dat alles goed en volmaakt is, was en zal zijn. We zijn ÉÉN grote volmaakte familie. In grenzeloze volmaakte ruimte is er nergens een plek om je te verstoppen, niets om naar te zoeken.

'Leegte vliegt op vleugels van Vervolmaking.
Jij bent Volmaakt,
Laat leegte je vriend zijn.'
(ShantiMayi)

"Oh, Geliefde, waar ben je?"
Ik ben Hier!"

~~~~~~~

*OM Purnamadah Purnamidam
Purnath Purnamudachyate
Purnasya Purnamadaya
Purnamevava shishyate

Vertaling:
Dit is Volmaakt. Dat is Volmaakt.
Vanuit het Volmaakte ontspringt het Volmaakte.
Neem het Volmaakte van het Volmaakte weg,
en alleen het Volmaakte blijft over.